Onderzoeksproject aanpassen

Projecten zijn uitsluitend aan te passen door bij het project behorende onderzoekers.

Geef via het uitrolmenu aan welke onderzoeker u bent. Nadat op u de button 'Edit project' heeft geklikt, wordt automatisch een e-mail verstuurd naar het e-mailadres van de onderzoeker die u heeft gespecificeerd.

In deze e-mail staat een link waarmee u het project kunt wijzigen.

Your name

Make a choice Prof dr A.K.L. Reyners Drs. A.W.G. van der Velden

Project properties

Title	Kwaliteit van sterven in de ziekenhuizen in de provincie Groningen
Keywords	Palliatieve zorg
Researchers	Prof dr A.K.L. Reyners Drs. A.W.G. van der Velden
Nature of the research	multicenter, prospectief, observationeel cohortonderzoek
Fields of study	oncology

Background / introduction

In Nederland sterven per jaar ongeveer 135.000 mensen. De belangrijkste doodsoorzaken zijn maligniteiten (32.4%), hart- en vaatziekten (28%), ademhalingsziekten (9.8%) en psychische aandoeningen (5.6%). Ongeveer 25% van de mensen overlijdt in het ziekenhuis. In 2013 stierven er in de provincie Groningen ongeveer 10.500 mensen. Hiervan overleden 396 mensen in het UMCG (37.249 opnames in 2013), 334 patiënten in het Martini ziekenhuis (25.594 opnames in 2013) en 230 patiënten in het OZG locatie Winschoten (ongeveer 13.000 opnames in 2013). Ongeveer de helft van de sterfgevallen in het UMCG vindt plaats op de intensive care. Er is slechts weinig bekend over de kwaliteit van zorg van patiënten overleden in het ziekenhuis, zoals die wordt ervaren door de naasten. Zowel de kwaliteit van leven in de laatste levensdagen als de kwaliteit van sterven zijn hierbij van belang. Om de kwaliteit van het sterven in de ziekenhuizen te verbeteren zijn in de afgelopen jaren verschillende interventies geïmplementeerd. Voorbeelden hiervan zijn consultverlening en educatie vanuit palliatieve teams in de ziekenhuizen, het opleiden van aandachtsvelders palliatieve zorg op de afdelingen in de ziekenhuizen en implementatie van het zorgpad stervensfase. In het OZG en Martini ziekenhuis zijn het zorgpad stervensfase en de scholing van aandachtsvelders reeds geschied. In het UMCG wordt het zorgpad stervensfase momenteel gefaseerd op alle afdelingen geïmplementeerd. In het zorgpad stervensfase hebben symptoomcontrole, communicatie en samenwerking een prominente plaats. In het UMCG vindt momenteel ook scholing van aandachtsvelders palliatieve zorg plaats. Daarnaast zal er een ‘Hospice@UMCG’ interventie worden ingevoerd (http://www.umcg.nl/NL/UMCG/overhetumcg/schenkingen-en-fondsen/fonds-hospice-care-umcg/Paginas/default.aspx). Met een mobiele ‘hospice care’ unit kan een patiëntenkamer in de stervensfase omgebouwd tot een meer huiselijke omgeving om op deze wijze de beleving van de terminale fase positief te beïnvloeden. De vraag is of deze interventies bijdragend zijn aan de kwaliteit van leven en sterven in de ziekenhuizen van de provincie Groningen.

Research question / problem definition

Het doel is om inzicht te krijgen in de ervaren kwaliteit van leven in de laatste levensdagen en kwaliteit van sterven van patiënten overleden in één van de Groningse ziekenhuizen. Dit zal vastgesteld worden met behulp van vragenlijsten in te vullen door nabestaanden, verpleegkundigen en artsen. Doel is dan verbeterpunten en best practices vast te stellen in de zorg in de laatste levensfase. Primaire eindpunt is de beoordeling door nabestaanden van de kwaliteit van leven van de patiënt gedurende de laatste drie levensdagen met de vraag‘Hoe beoordeelt u de kwaliteit van leven van uw naaste gedurende de laatste 3 dagen?’ Hiervoor zal een numerical rating scale worden gebruikt. Hierbij is 0 de slechtste en 10 de beste kwalificatie die gegeven kan worden. Secundair eindpunt is de beoordeling door nabestaanden van de kwaliteit van sterven van de patiënt met de vraag ‘Hoe beoordeelt u de kwaliteit van sterven van uw naaste?’ Hiervoor wordt eveneens een numerical rating scale gebruikt. Exploratieve analyses worden uitgevoerd ten aanzien van • Effect van de zorgsetting waar de patiënt is overleden met de ervaren kwaliteit van de laatste levensfase en de stervensfase • Effect van wel/niet gebruik maken van het zorgpad stervensfase • Effect van consultatie van palliatief team • Effect van het wel/niet gebruik maken van ‘Hospice@UMCG’ interventie • Correlatie tussen de ervaren kwaliteit van leven in de stervensfase en de kwaliteit van sterven van de naasten en die van de verpleegkundigen • Correlatie tussen de ervaren kwaliteit van leven in de stervensfase en de kwaliteit van sterven van de naasten en die van de artsen

Workplan
Er zijn vragenlijsten ontwikkeld voor verpleegkundigen, artsen en naasten van overleden patiënten in de Groningse ziekenhuizen (UMCG, MZH en OZG). Prospectief zullen die worden verzameld en geanalyseerd.

References

1. The quality of dying and death. Hales et al. Arch Intern Med 2008 12;168 9:912-8 2. The quality of Dying and Death Questionnaire (QODD): Empirical domains and Theoretical Perspectives. Downey et al. J. of Pain en symptom management. 2010 39 1 9-22 3. The development and initial validation of a postal self-completion questionnaire for bereaved relatives. Palliat Med 2012;26 7:897-907 4. Improving the quality of Palliative and Terminal Care in the Hospital by a network of palliative care nurse champions: the study protocol of the PalTeC-H project. Witkamp et al. BMC Health Services Research. 2013: 13:115 5. Dying in the hospital: what happens and what matters, according to bereaved relatives. Witkamp et al. Journal of Pain and Symptom management 2015 49 2:203-213 6. Concordance between experience of bereaved relative , physicians and nurses with hospital end-of-life care: everyone his ‘own truth’. Witkamp et al under review. 7. https://www.iknl.nl/palliatieve-zorg/diensten/verbetertrajecten/zorgpad-stervensfase