Project details

Click here to search on field of study or keyword

Depressie; innovatief onderzoek naar onstaan, beloop en behandeling van een veelvoorkomende psychiatrische aandoening
Keywords: prevention therapy resistance epidemiology
Researchers: prof. dr. R.A. Schoevers
Nature of the research: - Patiëntgebonden behandelstudies; welke nieuwe behandelmethoden zijn werkzaam voor patiënten met een moeilijk behandelbare depressie? Systematisch verkennen van de literatuur aan de hand van bv meta-analyse, schrijven van onderzoeksopzet en evt METC aanvragen, helpen bij uitvoering van onderzoek naar nieuwe behandelingen inclusief het afnemen van meetinstrumenten en begeleiden van patiënten. Voorbeelden; behandeling met microTMS / gepulste elektromagnetische velden (start 2012), behandeling met ketamine (2012/2013), behandeling met anti-inflammatoire middelen (2012). - Interventielab; exploratief onderzoek met patiënten of proefpersonen naar onderliggende neurofysiologische aspecten van stemmingsstoornissen: stress-parameters, inflammatie, neurobiologie en neuroplasticiteit. Doel is het verkennen van de samenhang met stemmings-symptomen en het onderzoeken van mogelijkheden voor interventies gericht op depressie. - Depressie en de levensloop; longitudinale cohortstudies naar ontstaan, symptomatologie en beloop van depressie; dit onderzoek beschrijft risicofactoren, symptoomprofielen, beloop, de relatie van angst en depressie met somatische aandoeningen, cognitieve achteruitgang en mortaliteit. Databases waarin we werken zijn onder andere NESDA (Netherlands Study of Depression and Anxiety) (www.nesda.nl), lifelines (www.lifelines.nl) en diverse andere grote bevolkings- en patiënten cohorten. - Kan depressie worden voorkomen? Onderzoek naar preventie van depressie en angst op regionale schaal; onder risicogroepen, op scholen, in de eerste lijn. Doel is om de ziektelast te reduceren door middel van laagdrempelige interventies zoals e-health en na te gaan of dit daadwerkelijk leidt tot een een betere prognose en een reductie van nieuwe depressies. Voor korte intro zie Cuijpers et al JAMA 2012; 14;307(10):1033-4.
Fields of study: psychiatry

Background / introduction

“Depression is the leading cause of disability and the leading contributor to the global burden of disease in 2020.” (WHO, 2008)

De lifetime prevalentie van depressie is voor vrouwen 24.3% en voor mannen 13.1%. Depressie komt niet alleen veel voor, het heeft veelal ook een chronisch recidiverend beloop. De aandoening zorgt voor veel menselijk lijden en heeft een grote invloed op de ervaren kwaliteit van leven van patiënten. Depressieve patiënten hebben een grote medische
consumptie en bijbehorende kosten. Ook de andere maatschappelijke kosten van depressie zoals ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid zijn hoog. Deze eigenschappen maken depressie als ‘common mental disorder’ tot een van de grootste uitdagingen van de hedendaagse geneeskunde
(zie bv. Collins et al. Nature. 2011 July 6; 475(7354): 27–30).

Research question / problem definition

Depressie ontstaat door een combinatie van erfelijke en omgevingsfactoren. De erfelijkheid van depressie is ongeveer 35%. Negatieve ervaringen vroeg in het leven, maar ook lichamelijke factoren, sociale omstandigheden, somatische aandoeningen en persoonlijkheidkenmerken kunnen het ontstaan van depressie bevorderen. Vanwege de hoge prevalentie is onderzoek naar preventie en vroeg-interventie zinvol om de ziektelast te reduceren; voor patiënten individueel en voor de samenleving als geheel. Nieuwe methoden van preventie en behandeling (e-health) vormt hiervan een belangrijk onderdeel. Het onderzoek doen we samen met partners in de regio.

Depressie hangt sterk samen met somatische aandoeningen. Patiënten met depressie krijgen meer infecties, meer hartinfarcten, en een bijkomende depressie geeft een aanzienlijke verslechtering van allerlei lichamelijke ziekten. Hoewel allerlei fysiologische functies bij depressie ontregeld zijn (stress, autonome zenuwstelsel, ontsteking) is er nog maar beperkt zicht op de precieze samenhang en de achterliggende pathofysiologie. Onderzoek naar deze samenhangen door middel van kleine studies en herhaalde metingen kan het vak verder helpen. Het interventielab van het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) is opgezet om deze samenhangen te onderzoeken; in patiënten en gezonde controles.

De behandeling van depressie middels medicatie en/of psychotherapie, rTMS en soms ECT is effectief maar voor lang niet iedereen. Er bestaat een grote behoefte aan nieuwe behandelingen. Het UCP is een topreferent centrum voor de behandeling van (complexe) affectieve stoornissen en doet onderzoek naar interventies; wat werkt en hoe werkt het?

Workplan

Als student kunt u bij ons veel kanten op.
Het onderzoeksaanbod gaat van het participeren in onderzoek door meetinstrumenten af te nemen, het schrijven van een scriptie (bachelormaster thesis) tot het het schrijven van een onderzoeksplan en het doen van promotieonderzoek.
Het klinische aanbod varieert van een dagje meelopen om een indruk te krijgen van de psychiatrie en onze afdeling, diverse praktijkstages voor studenten, coschappen de volledige opleiding tot psychiater of (GGZ/klinisch) psycholoog, maar ook keuzestages voor aios in hun aantekeningsjaren op de specialistische/topreferente afdelingen.
Indien u belangstelling heeft maken we op korte termijn een afspraak om een indruk te geven van lopende en nieuw te starten onderzoeks- en praktijkprojecten.

References
Overzicht nieuwe ontwikkelingen depressie; Kupfer et al. Lancet. 2012 Mar 17;379(9820):1045-55 Risicoprofielen depressie: Schoevers et al. Am.J.Psychiatry 2006; 163:1611-21 Preventie van depressie: Munoz et al. Annu Rev Clin Psychol. 2010;6:181-212.

top